Pas op voor de opruimer

Het is een venijnig beestje en als hij eenmaal op de spruit van de bol is aangekomen, legt hij de basis voor kernrot. We hebben het over de bollenmijt, en zijn broertje de stromijt is al niet veel beter. Ze staan bekend als ‘opruimers’, maar liever wil je ze niet in je bollen hebben. Hoe kun je dat voorkomen?

Minder fusarium
“Bollen- en stromijten ontwikkelen zich dit jaar iets minder snel dan vorig jaar. Er is ook iets minder fusarium”, constateert Robèr Laan van CNB Teeltadvies. “Mijten worden aangetrokken door de ethyleenafgifte van zure bollen. Van oorsprong komen deze mijten dan ook voornamelijk voor op door fusarium aangetaste bollen. Naarmate het zuur meer indroogt gaan deze mijten op zoek naar voedsel. De mijten zijn bovenop en soms al in de spruiten te zien van onder andere parkiettulpen, ‘Jan Seignette’, ‘Purple Flag’ en zijn mutanten ‘Cheirosa’, ‘Update’ en andere gevoelige cultivars.”

Geen bloem
Je ziet het meteen als je er last van hebt, weet Laan. “Dan ligt er zo’n bruine stof op de grond bij de kuubkisten met bollen. Als je die bruine stof onder de microscoop onderzoekt zie je honderden bollen- en stromijten. Eenmaal op de bol, werkt de mijt zich naar de spruit toe.

Spruitnecrose
De mijten beschadigen eerst de meeldraden die na verloop van tijd gaan rotten. Meestal wordt de gehele bloemknop aangetast door zwartrot (bloemnecrose). Bij een ernstige vorm van kernrot verteren ook de loofbladeren, te beginnen met het bovenste blad, waarbij de gehele spruit verloren kan gaan (spruitnecrose). Als gevolg daarvan geeft de bol geen bloem meer en is uitval het resultaat.”

Monsters nemen
In het verleden was een Actellic behandeling van de cellen waarin de bollen stonden voldoende om beide mijten te weren. “Dat middel gebruiken we al jaren niet meer. Dus nu moeten we andere maatregelen nemen ter preventie.” Dat begint al met extra alert zijn bij soorten die gevoelig zijn voor mijten. Daarnaast adviseert Laan om in de periode tussen de derde week van september en de tweede week van oktober monsters te nemen van cultivars die gevoelig zijn voor kernrot. “Dan kun je onderzoeken of je bollen-/stromijten vindt tussen de bolrokken of op de spruit. Vind je iets, dan is het advies om de bollen direct in de koeling te zetten. De ervaring leert dat als deze bollen in de 20°C blijven staan, de bloem wordt aangetast door kernrot. Zo kan er uitval ontstaan bij deze cultivars, tot wel 80-90%.”

Flink raak
Op het moment van het interview zit Laan middenin het onderzoek. “Het is weer flink raak. Na dit onderzoek geven wij dan ook het advies om de kernrotgevoelige cultivars vervroegd in de koeling te zetten.” Volgens het broeischema worden deze partijen eerder in de koeling gezet dan gepland. “Voor bollen die zijn aangetast met bollenmijt of stromijt is het advies om de wat langere koeling voor lief te nemen. Bij de kernrotgevoelige cultivars zien we geen grote problemen als gevolg van te veel koeling. Alles is beter dan uitval tot wel 90%.”

Tekst: Monique Ooms