Suikerwaarde-onderzoek geeft veel informatie

Op het moment van schrijven is het een drukte van jewelste op het land en in de schuur: de lelies worden gerooid, verwerkt en bewaard. Dat luistert nauw, zeker als je infecties en virussen wilt weren. Robèr Laan van CNB Teeltadvies geeft praktische tips.

Als de leliebollen van het land komen, moet de temperatuur van de bollen zo snel mogelijk worden teruggebracht naar 2 graden Celsius, vertelt Robèr Laan “Dan heb je een betere suikeropbouw en kun je de bollen beter langere tijd bewaren. Een hoog suikergehalte zorgt er ook voor dat de bollen de warmwaterbehandeling beter kunnen verdragen. Verder beperk je de kans op schubrot en is de kans kleiner dat er zwarte spruiten ontstaan.” Belangrijk is ook dat in de eerste week na het rooien de CO2-waarde in de cel niet boven de 2000 ppm uitkomt. “Dan verloopt de wondheling beter, en dat is weer belangrijk om infecties te voorkomen. Later in de bewaring mag de CO2-waarde oplopen tot maximaal 5000 ppm.”

Goed drogen
Luchtcirculatie is van belang na het rooien en spoelen. “De bollen moeten goed drogen, daarvoor kun je de buitenlucht het beste zo’n 1 tot 2 graden opwarmen. Als de bollen dof beginnen te worden aan de buitenkant zijn ze voldoende droog, dit is ongeveer 10 procent van het volumegewicht. Tijdens de bewaring in de cel kun je de luchtcirculatie verminderen. De eerste week is een continue circulatie van 300 kuub per kuub bollen aan te raden. Dat bouw je af naar 100 kuub per kuub bollen, totdat ze op de gewenste temperatuur van 2 graden zijn. Overigens is 1 kuub buitenlucht per kuub bollen voldoende om de CO2 af te voeren uit de cel.”

Het team van CNB Teeltadvies haalt bij kwekers monsters op voor suikeronderzoek. “Op basis van dit onderzoek kunnen we het beste moment bepalen voor de warmwaterbehandeling en voor het invriezen van de bollen.” De warmwaterbehandeling is belangrijk voor de bestrijding van onder andere bladaaltjes, woekerziek en fusarium. “Daarbij wordt er ECA-water toegevoegd aan het bad. De dosering moet minimaal 20 ppm zijn. Het zoutgehalte in het bad loopt op, dus je moet het warmwaterbad wekelijks verversen. In sommige regio’s is het leidingwater van nature behoorlijk zout. Gebruik dus bij voorkeur regenwater.” Bij het wisselen van partijen kun je de temperatuur opstoken naar 65 graden Celsius. “Dan dood je alle virussen en schimmels.” Bij de warmwaterbehandeling van de bollen moet het bad minimaal twee uur op 39 graden zijn om bladaaltjes effectief te kunnen bestrijden. “Voor grotere bolmaten is de kooktijd ongeveer 15 minuten langer. De temperatuur moet het hart van de bol bereiken.”

Suikeronderzoek leverbaar
Het suiker in de bol werkt als een antivries. “Bij een hoog suikergehalte heeft de bol dus meer weerstand tegen extremere situaties.” Door bollen bij een laag suikergehalte in te vriezen (te vroeg of te laat in de tijd) kan schade ontstaan, zoals vorstschade en zwarte spruiten, het achterblijven van groei, zwakkere stelen en bladeren (gevoeliger voor ziekten / lagere kleurintensiteit) en minder knopvorming en lager knopkwaliteit. “Door een suikerwaarde-onderzoek te doen, kan worden achterhaald wanneer het optimale tijdstip is aangebroken om de bollen te gaan bewaren. Bovendien kan worden bepaald welke partij van een bepaalde cultivar het beste voor laat kan worden bestemd. Vooral bij gevoelige cultivars is dit een groot voordeel.”