Volop in de lelies

Op dit moment is het een drukte van jewelste op het land en in de schuur: de lelies worden gerooid, verwerkt en bewaard. Dat luistert nauw, zeker als je infecties en virussen wilt weren. Nico van CNB Teeltadvies geeft praktische tips.

Tempratuur
Als de leliebollen van het land komen, moet de temperatuur van de bollen zo snel mogelijk worden teruggebracht naar 2 graden Celsius, vertelt Nico. “Dan heb je een betere suikeropbouw en kun je de bollen beter langere tijd bewaren. Een hoog suikergehalte zorgt er ook voor dat de bollen de warmwaterbehandeling beter kunnen verdragen. Verder beperk je de kans op schubrot en is de kans kleiner dat er zwarte spruiten ontstaan.” Belangrijk is ook dat in de eerste week na het rooien de CO2-waarde in de cel niet boven de 2000 ppm uitkomt. “Dan verloopt de wondheling beter, en dat is weer belangrijk om infecties te voorkomen. Later in de bewaring mag de CO2-waarde oplopen tot maximaal 5000 ppm.”

Goed drogen
Luchtcirculatie is van belang na het rooien en spoelen. “De bollen moeten goed drogen, daarvoor kun je de buitenlucht het beste zo’n 1 tot 2 graden opwarmen. Als de bollen dof beginnen te worden aan de buitenkant zijn ze voldoende droog, dit is ongeveer 10% van het volumegewicht. Tijdens de bewaring in de cel kun je de luchtcirculatie verminderen. De eerste week is een continue circulatie van 300 kuub per kuub bollen aan te raden. Dat bouw je af naar 100 kuub per kuub bollen, totdat ze op de gewenste temperatuur van 2 graden zijn. Overigens is 1 kuub buitenlucht per kuub bollen voldoende om de CO2 af te voeren uit de cel.”

Suikeronderzoek
Het team van CNB Teeltadvies haalt bij kwekers monsters op voor suikeronderzoek. “Op basis van dit onderzoek kunnen we het beste moment bepalen voor de warmwaterbehandeling en voor het invriezen van de bollen.” De warmwaterbehandeling is belangrijk voor de bestrijding van onder andere bladaaltjes, woekerziek en fusarium. “Daarbij wordt er ECA-water toegevoegd aan het bad. De dosering moet minimaal 20 ppm zijn. Het zoutgehalte in het bad loopt op, dus zorg er wel voor dat je het warmwaterbad wekelijks ververst. In sommige regio’s is het leidingwater van nature behoorlijk zout. Het heeft dan ook de voorkeur om regenwater te gebruiken.” Bij het verversing van het bad kun je de temperatuur opstoken naar 65 graden Celsius. “Dan dood je alle virussen en schimmels.” Bij de warmwaterbehandeling van de bollen moet het bad minimaal twee uur op 39 graden zijn om bladaaltjes effectief te kunnen bestrijden. Voor grotere bolmaten is de kooktijd ongeveer 15 minuten langer. De temperatuur moet het hart van de bol bereiken.”

Schubbollen
Dit is ook de tijd dat de schubbollen worden gerooid. “Na het rooien moeten de bollen besterven, vervolgens worden ze twee weken bij 5 graden bewaard. Vervolgens krijgen ze een warmwaterbehandeling van 2,5 uur bij 41 graden. Dan wordt ook de bollenmijt gedood. Vervolgens moeten de schubbollen twee weken worden bewaard bij 5 graden Celsius. Daarna zijn de bollen klaar om te worden ingepakt.”